Reading:
जागतिक पुस्तकदिन बुधवार दि.२३-०४-२०२५ रोजीच्या जागतिक पुस्तक दिनानिमित्त माझ्या वाचनात आलेली माहिती आपणास ज्ञात असावी म्हणून शेअर करीत आहे.जागतिक पुस्तक दिन , ज्याला जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन किंवा आंतरराष्ट्रीय पुस्तक दिन म्हणूनही ओळखले जाते , हा युनेस्को ( संयुक्त राष्ट्र शैक्षणिक, वैज्ञानिक आणि सांस्कृतिक संघटना ) द्वारे वाचन , प्रकाशन आणि कॉपीराइटला प्रोत्साहन देण्यासाठी आयोजित केलेला वार्षिक कार्यक्रम आहे . पहिला जागतिक पुस्तक दिन हा दि. २३ एप्रिल १९९५ रोजी साजरा करण्यात आला आणि आजही तो ओळखला जातो. युनायटेड किंग्डम आणि आयर्लंडमध्ये मार्चमध्ये एक संबंधित कार्यक्रम साजरा केला जातो. जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनानिमित्त, युनेस्को पुस्तक उद्योगातील प्रमुख क्षेत्रातील सल्लागार समितीसह, एका वर्षासाठी जागतिक पुस्तक राजधानीची निवड करते . प्रत्येक नियुक्त जागतिक पुस्तक राजधानी शहर पुस्तके आणि वाचन साजरा करण्यासाठी आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी उपक्रमांचा एक कार्यक्रम राबवते. २०२४ मध्ये, स्ट्रासबर्गला जागतिक पुस्तक राजधानी म्हणून नियुक्त करण्यात आले.मूळ कल्पना इ.स. १९२२ मध्ये बार्सिलोना येथील सर्व्हेंटेस प्रकाशन गृहाचे संचालक व्हिसेंट क्लॅव्हेल यांनी मांडली होती, ती लेखक मिगुएल डी सर्व्हेंटेस यांचा सन्मान करण्यासाठी आणि पुस्तकांची विक्री वाढवण्यासाठी होती. हा दिवस पहिल्यांदा दि. ७ ऑक्टोबर १९२६ रोजी सर्व्हेंटेस यांच्या वाढदिवसानिमित्त साजरा करण्यात आला होता, त्यानंतर इ.स. १९३० मध्ये त्यांची मृत्यु तारीख २३ एप्रिल रोजी ठेवण्यात आली. कॅटालोनियामध्ये , हा दिवस त्याच्या संरक्षक संताच्या सन्मानार्थ सेंट जॉर्ज डे कॅटलान : डायडा डे सँट जोर्डी सोबत साजरा करण्यात आला आणि परिणामी, पुस्तक दिन मूळ उत्सवात विलीन झाला आणि कॅटालोनियामध्ये तो खूप लोकप्रिय आहे, जिथे त्याला पुस्तके आणि गुलाबांचा दिवस असेही म्हटले जाते .दि. २३ एप्रिल १९९५ मध्ये, युनेस्कोने जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेतला, कारण ही तारीख विल्यम शेक्सपियर आणि इंका गार्सिलासो दे ला वेगा यांच्या मृत्युची तसेच इतर अनेक प्रमुख लेखकांच्या जन्म किंवा मृत्युची जयंती आहे. ऐतिहासिक योगायोगाने, शेक्सपियर आणि सर्व्हेंटेस यांचे निधन एकाच दिवशी झाले – दि. २३ एप्रिल १६१६ – परंतु त्याच दिवशी नाही , कारण त्यावेळी स्पेनने ग्रेगोरियन कॅलेंडर वापरले होते आणि इंग्लंडने ज्युलियन कॅलेंडर वापरले होते;वर्ल्ड बुक कॅपिटल (WBC) ही युनेस्कोची एक उपक्रम आहे जी दि. २३ एप्रिल, जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिनापासून सुरू होणाऱ्या वर्षासाठी पुस्तकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि वाचनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी शहरांना मान्यता देते. युनेस्को वर्ल्ड बुक कॅपिटल म्हणून नियुक्त केलेली शहरे सर्व वयोगटातील लोकांमध्ये वाचन संस्कृतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि युनेस्कोच्या मूल्यांचे आदानप्रदान करण्याच्या उद्देशाने उपक्रम राबवतात.इ.स. २००१ मध्ये युनेस्कोने ३१ क/ ठराव २९ स्वीकारला, ज्याने वर्ल्ड बुक कॅपिटल प्रोग्रामची स्थापना केली आणि इ.स. २००१ मध्ये माद्रिदला पहिले WBC शहर म्हणून नामांकित केले. सल्लागार समितीमध्ये युनेस्को, इंटरनॅशनल पब्लिशर्स असोसिएशन , इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ लायब्ररी असोसिएशन अँड इन्स्टिट्यूशन्स , इंटरनॅशनल ऑथर्स फोरम आणि इंटरनॅशनल बुकसेलर्स फेडरेशन यांचा समावेश आहे.स्पेनमध्ये , दर दि. ०७ ऑक्टोबर १९२६ पासून रोजी पुस्तक दिन साजरा करण्यास सुरुवात झाली, ज्या दिवशी मिगेल डी सर्व्हेंटेस यांचा जन्म झाला असे मानले जात होते. परंतु, हा दिवस मोकळ्या हवेत फिरण्यासाठी आणि पुस्तके ब्राउझ करण्यासाठी अधिक आनंददायी ऋतूमध्ये साजरा करणे अधिक योग्य मानले जात होते. वसंत ऋतू शरद ऋतूपेक्षा खूपच चांगला होता. म्हणून इ.स. १९३० मध्ये राजा अल्फोन्सो तेरावा यांनी सर्व्हेंटेसच्या मृत्यूची कथित दिनांक २३ एप्रिल रोजी पुस्तक दिन साजरा करण्याच्या बदलाला मान्यता दिली.स्वीडनमध्ये , हा दिवस Världsbokdagen (“जागतिक पुस्तक दिन”) म्हणून ओळखला जातो आणि कॉपीराइट पैलूचा क्वचितच उल्लेख केला जातो. साधारणपणे फी. २३ एप्रिल रोजीसाजरा केला जाणारा हा दिवस इ.स. २००० आणि २०११ मध्ये इस्टरशी संघर्ष टाळण्यासाठी दि. १३ एप्रिल रोजी हलवण्यात आला .युनायटेड किंग्डम आणि आयर्लंडमध्ये , जागतिक पुस्तक दिन हा मार्चमध्ये एक धर्मादाय कार्यक्रम आहे , जो दरवर्षी पहिल्या गुरुवारी आयोजित केला जातो आणि विशेष आवृत्त्यांच्या प्रकाशनाच्या वेळी होतो . दि. २३ एप्रिल रोजी वार्षिक उत्सव म्हणजे वर्ल्ड बुक नाईट, हा स्वतंत्र धर्मादाय संस्थेने आयोजित केलेला कार्यक्रम आहे .केन्सिंग्टन , मेरीलँड येथे , दि. २६ एप्रिलच्या सर्वात जवळच्या रविवारी एका स्ट्रीट फेस्टिव्हलसह आंतरराष्ट्रीय पुस्तक दिन साजरा केला जातो . इ.स. २०२० मध्ये, कोविड-१९ साथीच्या आजारामुळे १५ वा वार्षिक केन्सिंग्टन पुस्तक महोत्सव दिन रद्द करण्यात आला .जागतिक पुस्तक दिन भारतात दि. २३ एप्रिल रोजी साजरा केला जातो. भारतातील अनेक भागांमध्ये वाचकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि ज्ञान प्रसारित करण्याच्या महत्त्वाबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो.अशी ही माझ्या वाचनात आलेली जागतिक पुस्तक दिनाबाबतची माहिती आपणास ज्ञात असावी म्हणून शेअर करीत आहे.🙏🙏💐💐 जय जय रामकृष्ण हरी 💐💐🙏🙏
